فاطمه شکیب رخ، در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه عنوان کرد: مقام زن در اسلام، مقامی منحصربه‌فرد است که در عین شمول حقوق فردی و اجتماعی، از مضرات آنچه زن غربی متحمل بوده، به دور مانده و با آنچه با طبیعت او سازگار است و به او امنیت کامل می‌بخشد، همخوانی دارد.
وی ادامه داد: زن در اسلام شخصیتی مستقل هست که در برابر انجام مسئولیت‌های شخصی، جمعی و معنوی و غیره در محضر پروردگار عالم، با مرد برابر است، همچنین در کسب دانش، قبول مسئولیت‌های اجتماعی، حقوقی، معاملات، کسب درآمد و مالکیت مستقل و مانند آن محدودیتی برنمی‌تابد و افزون بر آن حقوق مشترک، به جایگاه برتر مادری نیز مفتخر است؛ تا جایی که اهمیت معنوی این مقام، جایگاهی والا و ورای تمام حقوق انسانی او شمرده می‌شود.
این پژوهشگر بیان کرد: به نظر می‌رسد که ارزش جایگاه مادرانه در تربیت منتظر پرور یک بانو، تجلی یابد؛ مدعی این مطلب، اعطای توفیق تربیتی نسلی منتظر به زنان مؤمن است که در چینش عالمی متصل به انوار الهی، نقش اول را خواهند داشت! زمینی که به وعده‌ی الهی به مستضعفان، ارث خواهد رسید (قصص:۵). همان بندگان باایمان خدا که نه فقیرند و نه ناتوان، درحالی‌که ضعیف شمرده‌شده‌اند!
جایگاه انتظار در مکتب تشیع
وی اظهار کرد: در مکتب اسلام، انتظار منجی موعود، شاه‌کلید و گشاینده‌ای برای پایداری و شکیبایی در برابر سختی‌ها و مشکلات عصر غیبت وصف شده که این امید و اعتقاد قلبی به قیام امام منتظر (عج)، بسترساز مهم در پویایی، تحرک و آماده‌باش همیشگی شیعیان می‌باشد؛ زیرا بر اساس تعالیم ائمه معصومین، علیهم‌السلام، منتظر باید آن‌چنان زندگی خود را به معنویت و فضایل اخلاقی، آراسته کند که هرلحظه آماده و لایق ظهور و یاری حضرت بقیه‌الله اعظم باشد.
تربیت منتظر پرور
پژوهشگر تاریخ تشیع گفت: دین مبین اسلام به تربیت فرزندانی باتقوا توجه ویژه دارد؛ درحالی‌که در دوران فعلی، موانع و چالش‌های بسیاری در تربیت معنوی فرزندان دیده می‌شود. ازاین‌رو، دست‌یازی به مفاهیم تربیتی مکتب انتظار، با توجه به اهمیت این جایگاه در رشد فضائل و صفات معنوی انسان‌ها، می‌تواند به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین راهکارها در حل مشکلات تربیتی فرزندان، مطرح گردد.
وی افزود: بدون تردید، والدین در ایجاد فرهنگ انتظار در خانواده‌ها نقش اساسی دارند و در این میان نقش آغازین به جایگاه پدرانه تعلق می‌گیرد؛ زیرا مهم‌ترین بستر برای مهدی باوری فرزندان، به دست‌های پدران است که نشانده می‌شود؛ تلاش در کسب روزی حلال، همان زمین شخم خورده‌ای خواهد بود که بذر محبت امام منتظر (عج)، در آن به سلامت رشد خواهد نمود و در مرحله بعدی، بذل محبت به اعضای خانواده، به‌خصوص به مادر و حفظ جایگاه مادرانه او، سبب تأمین سلامت روحی و جسمی و درنهایت بسترساز خانواده‌ای امام زمانی می‌شود.
وی اضافه کرد: در روایت است که فقر، انسان را در آستانه کفر قرار می‌دهد! (کافی، ج۲: ۳۰۷) این فقر غیر از امورات مادی و دنیوی، مؤید فقرانه های دیگر نیز می‌تواند باشد؛ از جمله فقر محبت که سبب سرخوردگی و افسرده حالی کانون خانواده می‌شود و خانواده‌ای که به فقر محبت مبتلا شود، زمینه کمتری برای دریافت‌های معنوی و انتظار موعود خواهد داشت.
شکیب رخ عنوان کرد: پس از رسم نقشه آغازین خانواده منتظر توسط پدران، سپس جایگاه اصلی تربیت، توسط مادران محرز می‌شود؛ نقش مادر منتظر برای تربیت فرزندان مهدی باور (عج)، دارای دو محور فردی و عمومی است: در بعد فردی، تهذیب و پاک‌سازی روح و برقراری پیوند عاطفی مادر با ناحیه مقدسه امام زمان (عج)، حائز اهمیت هست.
وی بیان کرد: فرزندان به علت انس و حضور بیشتر مادر در خانواده، ریز رفتارهای او را نیز ناخواسته تقلید و اجرا می‌کنند و ازاین‌رو، مادری که در افق نگاه خویش، با یاد امام زمان زندگی می‌کند، بر خود واجب می‌داند که روزانه در حضور فرزندان، نام مولا را بر زبان جاری کند و به ایشان عرض ارادت نماید تا فضایی آکنده از عشق و محبت امام منتظر (عج)، در کانون خانه جاری شود؛ آراسته به الگوی صامتی است که نیاز کمتری به تربیت گفتاری پیدا می‌کند.
عضو تحریریه مجتهده امین یادآور شد: اهمیت این موضوع و نقش پاکیزه مادران، آن‌قدر جایگاه والایی در تربیت اسلامی دارد که از چشم برنامه ریزان معاند در امان نبوده است؛ تا جایی که نظریه‌پردازان نظام سرمایه‌داری غرب، برای این آرزو دستورالعمل‌ها چیده‌اند؛ دراین‌باره، روپرت مرداک، باور داشت که برای نابودی ایران، همان مهد کانون تشیع در جهان اسلام، باید «مادر» ایرانی را به لجن کشید تا جامعه به لجن کشیده شود!
وی تاکید کرد: در نتیجه الگوی ارتباط مستمر فکری و روحی مادر با امام زمان عج الله تعالی، بازدارندگی فرزندان از گناهان و هضم در فسادهای رایج اجتماعی نیز محتمل می‌شود، زیرا بر اساس اعتقادات مکتب تشیع، رابطه مؤمنان با اهل‌بیت (ع)، ارتباطی بدون زمان و مکان است که انقضایی برای آن تعیین نگشته و به محض آنکه مؤمن، خویشتن را متوجه امام عصر گرداند، ارتباط منظور برقرار می‌شود و هر فردی که باورمند به چنین ارتباطی باشد، طبیعتاً به حصاری محکم در برابر مفاسد اجتماعی مجهز خواهد شد.
شکیب رخ ادامه داد: بنابراین، انسانی که خود را در محضر نگاه و حضور فردی معنوی احساس کند، دریچه‌های خطا را بر خود می‌بندد و یا به هنگام غفلت، با بازگشت و اِنابه به درگه دوست، خود را از زوائد دوری یار، پاکیزه می‌گرداند.
مادر منتظر در بُعد عمومی
وی گفت: در بعد عمومی، مادر منتظر پرور، افزون بر بُروزِ رفتارهای معنوی که برآمده از تهذیب‌های درونی خویشتن بوده، سزاوار است، آگاه و بانشاط باشد، اهمیت این نکته از آن روست که فرزندان ما برای روزگار خویش آفریده شده‌اند (ابن أبی الحدید، ج ۲۰: ۲۶۷) و امروزه شادی و نشاط، بخش مهمی از روزمرگی افراد تلقی می‌گردد. بر این اساس، در عین حفظ باورهای معنوی، باید از علم و ظواهر معقول زمانه ازجمله شادی‌های حلال نیز عقب نماند! که شادی میوه خردمندی ست (بحارالانوار، ج ۷۵:۷).
نویسنده و پژوهشگر تاریخ اسلام و تشیع تصریح کرد: به عبارتی، حفظ تعادل بین اشک‌ها و خنده‌های مادرانه، در اظهار محبت و ارادت به پیشگاه اهل‌بیت سلام‌الله، آن وزنه ترازویی است که حفظ تراز آن توصیه می‌گردد. در این راستا، تربیت کرامت وار فرزندان، مبحثی مهم تلقی می‌شود؛ گفتار شایسته و خطاب‌های عادی و رسمی مادران در ایجاد یک ارتباط عاطفی با آنان بسیار مؤثر است و این عُلقه شکل یافته درنتیجه، همان پل همواری خواهد بود که حالات معنوی مادرانه را به فرزندان منتقل می‌سازد!
وی اضافه کرد: مادر منتظر پرور، نسبت به احساسات کودکانه فرزند خود، توجه ویژه دارد و سعی می‌کند تا به وسیله همان علایق کودکی، مهر و محبت منجی موعود را در قلب فرزند خویش بنشاند، لبخند را از لبان خود دور نمی‌کند و از بازی‌های کودکانه با کودک خویش لذت می‌برد؛ و این مطلب ازآن‌روست که بر اساس داده‌های علمی، احساس‌های مثبت و منفی یک مادر به فرزندان منتقل می‌شود.
شکیب رخ تاکید کرد: در واقع مادر منتظر، یک کانون مهم از مفاهیم انتظار است که هرچه غنی‌تر باشد، انتقال باورهای انتظار به فرزندان هموارتر خواهد بود. در این زمینه، برخی از رفتارهای اجتماعی مادر نیز حائز اهمیت است؛ حضور با فرزندان در مجامع و مجالس مذهبی، برگزاری مراسم‌های خانوادگی به مناسبت اعیاد و یادبودهای دینی و درخواست مشارکت فرزندان در اجرای آن، احساس تفاوت حالات مادر، توسط فرزندان در ایام شادی و غم خاندان کرامت سلام‌الله، در شمار چنین اموری سفارش می‌شود.
وی یادآور شد: در نهایت آنکه، تربیت منتظر پرور، نشانی بارز از ریشه دوانی باورهای مهدویت، در الگوی مادرانه‌ای ست که یک بانو آن را در خویشتن نهادینه کرده است. باشد که به برکت ولادت باسعادت منجی موعود، نگاه معطر امام زمان عج الله تعالی شریف، همراه همیشگی بانوان سرزمینمان، در تربیت فرزندان منتظر باشد.
انتهای پیام
